Αφιέρωμα στο Παναιτώλιο Αγρινίου

Το Παναιτώλιο βρίσκεται μόλις 5 χιλιόμετρα πριν από το Αγρίνιο και είναι σχεδόν ενωμένο με αυτό. Συνορεύει με το Καινούργιο, την εθνική οδό Αντίρριου-Ιωαννίνων, τη Νέα Αβώρανη και τη λίμνη Τριχωνίδα, κοντά στις υπόρειες του Παναιτωλικού όρους.

Ο εύφορος κάμπος του, τελειώνει στις καλαμιές της λίμνης Τριχωνίδας. Βασικά προϊόντα είναι οι ελιές, το καλαμπόκι και το τριφύλλι. Με τα καλοχτισμένα πέτρινα σπίτια του δεσπόζει στην περιοχή της Τριχωνίδας, στις παρυφές της οποίας βρίσκονται και τα Αμπάρια, γνωστά για την πανίδα, τη χλωρίδα και τον ακατάπαυστο φλοίσβο τους.

Στην ηλεκτρονική εφημερίδα του Αγρινίου "Νέα Εποχή" ο Αθανάσιος Παλιούρας διηγείται :
"Ανατολικά και νότια του Βραχωριού απλώνεται η ακραία συνοικία, που όλοι την ονομάζουν Ντούτσαγα. Ο παππούς μου, ο μπάρμπα-Ζάχος ο Κάππας, που έφτασε τα εκατό και μας αποχαιρέτησε όρθιος μια Μεγάλη Παρασκευή του 1961, έλεγε πως, καθώς θυμόταν από τους παλιότερους που το κουβέντιαζαν, όταν αυτός ήταν παιδί - δηλαδή εκεί γύρω στα 1880 - όλοι ήξεραν για τον Ντουτς - αγά.

Αυτός ο Τούρκος αγάς εξουσίαζε την περιοχή μας ως την ώρα που επαναστάτησαν οι Βραχωρίτες - μια άλλη ηρωική ιστορία αυτή - δηλαδή ως τις 11 Ιουνίου 1821. Ήταν ο Ντουτς αγάς γαμπρός του Μουσταφά - πασά, που είχε στην κατοχή του όλη την παραλίμνια περιοχή και μέχρι τον Αϊ Γιάννη τον Ριγανά.

Αυτό το μεγάλο και πλούσιο προάστιο του Αγρινίου, το Παναιτώλιο σήμερα, οι παλιότεροι το ξέρουν το μισό σαν Μουσταφούλι και το άλλο μισό σαν Χαλίκι. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι κι εγώ πως κάθε Σαββατοκύριακο ερχόταν το νερό από το ποτάμι της Ερημίτσας και ποτιζόταν η Ρουπακιά.
Ήταν, έλεγαν, μέσα στη συμφωνία της προίκας που έδωσε ο Μουσταφά - πασάς στον Ντουτς - αγά. Τουρκικό εθιμικό δίκαιο που έμεινε ως σήμερα ισχυρό και παντοδύναμο, πάνω από οποιαδήποτε νεότερη ρύθμιση".

Στα Αμπάρια υπήρχε το παλιό αντλιοστάσιο της κωμοπόλεως, το οποίο ανακαινίστηκε μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «LIFE-ΦΥΣΗ 1999», «Δράσεις για την προστασία των ασβεστούχων βάλτων της λίμνης Τριχωνίδας» και μετατράπηκε σε «Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδος»

Βασικές ασχολίες των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία, η αλιεία στην λίμνη Τριχωνίδα, ενώ, σχεδόν αποκλειστική, αγροτική παραγωγή ήταν έως τα τελευταία χρόνια του 20ου αιώνα, η καλλιέργεια των καπνών «Τσεμπέλια Αγρινίου».

Μετά τον περιορισμό της καλλιέργειας καπνών, οι ελιές και το ελαιόλαδο, το καλαμπόκι, το τριφύλλι, τα κηπευτικά, τα εσπεριδοειδή, το κρασί, τα ψάρια της λίμνης, κυρίως η αθερίνα και κτηνοτροφικά προϊόντα, προβατοτροφίας και οικόσιτης ορνιθοτροφίας. Λειτουργούν, επίσης, βιοτεχνίες παραγωγής ειδών ενδύσεως, επιχειρήσεις επεξεργασίας και μεταποιήσεως του καρπού της ελιάς και μεγάλες μονάδες αρτοποιίας

Τις τελευταίες δεκατίες του 20ου αιώνα, αποτέλεσε σημείο όπου συναντήθηκαν τα έντονα εσωτερικά μεταναστευτικά ρεύματα, που ξεκίνησαν από τα χωριά της Ηπείρου όπως επίσης τις ορεινές και δύσβατες περιοχές των γειτονικών νομών Ευρυτανίας, Φθιώτιδος, αλλά και της Καρδίτσας.

Εδώ έφθασαν εργάτες γης και τεχνίτες πέτρας που αναζητούσαν επικερδή εργασία, γεωργοί οι οποίοι ανακάλυπταν εύφορη γη να καλλιεργήσουν, που ο κάμπος του χωριού προσφέρει απλόχερα, και κτηνοτρόφοι που ξεχείμαζαν με τις οικογένειες και τα κοπάδια τους, εκμεταλλεύομενοι το ήπιο κλίμα.

Με τα χρόνια, σχεδόν όλοι, οι εσωτερικοί μετανάστες μετατράπηκαν σε πολίτες και πλέον είναι σημαντική η παρουσία Ευρυτάνων και Ηπειρωτών, λειτουργούν μάλιστα και Εθνοτοπικούς συλλόγους, οι οποίοι ζουν και συνεργάζονται αρμονικά, με τους παλαιότερα εγκατεστημένους κατοίκους